ՀՀԿ-ն է նրանց ծնել. «крестный отец» կարելի է համարել այն անձին, ով ժամանակին թևեր էր տալիս կլաններին

Հարցազրույցս galatv.am կայքին 

ՀՀ ոստիկանապետ Վ. Գասպարյանի ծավալուն հարցազրույցից հետո տարբեր կարծիքներ ու մեկնաբանություններ հնչեցին: Գյումրեցիներին ամենաշատ հուզող հարցն այն է, թե ինչու են իշխանություններն այսքան տարի հետո գլխի ընկել, որ Գյումրիում կա երկու կլան, ապա ո՞վ է աճեցրել ու հովանավորել, կամ ո՞վ է հանդուրժել այդ երկու «կլանի» գոյությունը ոչ միայն Գյումրիում, այլ նաև իշխանական ապարատում:

Ներկայացնում ենք galatv.am-ի հարցազրույցը գյումրեցի հրապարակախոս Մամիկոն Համբարյանի հետ:

-Պարո՛ն Համբարյան, ո՞րն է Ձեր ընդհանուր գնահատականը ՀՀ ոստիկանապետ Վ. Գասպարյանի՝ Գյումրիում լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ արտահայտած մտքերին:

-Ընդհանրապես գնահատականները տալիս են վերջում, սակայն, ցավոք, հայաստանյան ավանդությունները ցույց են տալիս, որ «մեծ» հանցագործությունները միշտ էլ ջրվել են: Դե մի բուռ ժողովուրդ ենք, իրար ճանաչում ենք, և նման խնդիրները միշտ էլ «ախպերականով» են լուծվում: Նույն բանը հաստատեց նաև ոստիկանապետը: Ոստիկանապետի ելույթը բովանդակալից և հուսադրող էր, պարունակում էր բարոյահոգեբանական և կրոնական բնույթի քարոզչություն, սակայն կուզենայի հավատալ, որ այս խոսքերը հերթական «лапша»-ն չեն, որ կախվում է հասարակության ականջներին: Աշխարհն այնքան է եկեղեցականացվել, իսկ եկեղեցին այնքան աշխարհիկացվել, որ անշուշտ Հիսուսի անունով եկողներին չենք կարող հավատալ: Այսօր ցանկացած ոք, ով ցանկանում է իր խոսքերի հանդեպ հավատ սերմանել, ցիտում է Ավետարանը կամ Աստվածաշունչը: Ուստի մի քիչ զգուշությամբ եմ մոտենում ոստիկանապետի խոսքերին: Տա՛ Աստված, որ դրանք ամպագոռգոռ արտահայտություններ չլինեն, այլ՝ գործ: Անշուշտ, ցանկացած հանցագործություն կրելու է իր պատիժը, և ոստիկանության ձեռնարկած քայլերը կարելի է համարել լոկ հերթական կանխարգելիչ միջոցառումները, որոնք «սսկեցնելու» են քրեական տարրերին գոնե ինչ-որ մի ժամանակով: Ինչո՞ւ եմ ասում «սսկեցնել», քանի որ աղմուկ ոչ ոք չի սիրում հանել, ուրեմն ոստիկանապետի խոսքերը կարելի է երկիմաստ համարել:

-Վ. Գասպարյանը խոստացավ մաքրել Գյումրին կրիմինալից, կազմակերպել նրանց «արտագաղթը», եթե չապրեն այնպես, ինչպես պետք է, որ ապրեն...

-Գյումրին իր պատմության մեջ ունեցել է բազմաթիվ «օրենքով գողեր», և մաքրել այս քաղաքը բավական դժվարին խնդիր է: Ինչո՞ւ: Որովհետև գողական հասկացողությունը ժամանակի ընթացքում տրանսֆորմացվել է, այն դարձել է երկկենցաղ, անհրաժեշտության դեպքում կամ գողական է, կամ քաղաքական գործիչ: Այսօր «օրենքով գողերը» ունեն իրենց «ծածկոց հովանավորները», ովքեր օրենքի միջոցով ապահովում են քրեական աշխարհի գործունեությունն ու անձեռնմխելիությունը: Զուր չէ, որ ցանկացած օլիգարխ, ով նաև քրեական տարր է, ձգտում է պատգամավորության անձեռնմխելի մանդատի: Իհարկե սա բոլոր պատգամավորներին չի վերաբերում: Քրեական աշխարհն այնքան է սերտաճել իշխանություններին, որ այսօր դրանց տարանջատումը միմյանցից կարելի է համարել ֆանտաստիկայի ժանր: Ով որքանով է արմատացած սրանում, ախտորոշելը դժվար է: Կարծում եմ, որ Գյումրին ոստիկանական վերահսկողության տակ պահելը կարող է միայն կանխարգելել հերթական բախումները հենց քաղաքի ներսում: Ցավոք, մեր ոստիկանությունը արձագանքում է միայն դեպքերից հետո, և չկա ոչ մի երաշխիք, որ հերթական բախումը տեղի չի ունենա, ասենք, քաղաքից դուրս, մի ամայի վայրում: Ցավալին այն է, որ այսօր ձերբակալվում են մարդիկ, ովքեր միայն հանցագործության կատարածուներն են, մինչդեռ ազատ են հրահանգ տվողները: Իսկ դրանք մի երկու տարի կնստեն, հետո համաներմամբ դուրս կգան, ու ավելի հարգված կլինեն «սեփական շրջապատում»: Սցենարը, ինչպես միշտ, նույնն է, փոխվում են միայն դերակատարները:

Ինչևիցե, կարծում եմ, որ իսկապես պարոն Գասպարյանի համար շատ դժվար կլինի, քանի որ ստիպված է լինելու նախ մաքրել իշխանական համակարգը, ապաքրեականացնել այն, հետո հասարակության աչքում բարձրացնել իրավապահներին և ստեղծել փոխվստահության մթնոլորտ: Կուզենայի հավատալ, որ դա նրան կհաջողվի:

-Պարո՛ն Համբարյան, Սերժ Սարգսյանը մեկ տարի առաջ սեպտեմբերին կառավարության նիստի ժամանակ այլ առիթով խոսելիս մի լավ խորհուրդ էր տալիս, ասում էր՝ «ձուկը գլխից պետք է բռնել»: Ձեր կարծիքով՝ ո՞վ է գլուխը, ումի՞ց պիտի բռնել այս դեպքում:

-Ժողովուրդը իմաստուն է, և ժողովրդի խոսքերը կրկնելը չի արտահայտում իմաստության արգասիքը, դա կարելի է շաբլոն համարել, քանի որ այդ խոսքերը դուրս են գալիս մեկի բերանից, ով ինքն է հանդիսանում օրենքի երաշխավորը, սակայն նրա լուռ համաձայնությամբ է, որ այս ամենը կատարվում է: Եթե հարց տանք՝ որտեղի՞ց վարդանիկները կամ ուրիշները, ում այսօր մեղադրում ենք կրիմինալի մեջ, պատասխանը կարող է լինել մեկը՝ Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունն է, որ ծնել է այս քրեական էլեմենտները, քանի որ իր լուռ հովանավորությամբ և հավանությամբ է, որ Հայաստանում բազմանում և տարածվում են հանցագործ էլեմենտները: Այսօր էլ նրանց որպես քավության նոխազ են ներկայացնում, ոչ, ավելի շուտ՝ զոհ: Մինչդեռ պետք է մեղավորներին փնտրել իշխանական համակարգում: Իսկ իմ ասած ձուկը հենց քրեաօլիգարխիկ իշխանությունն է, ով երբեմն կորցնում է իր վերահսկողությունը մանր օղակի ներկայացուցիչների նկատմամբ, իսկ եթե այսօր որոշել է լուրջ զբաղվել դրանցով, ապա դա լոկ այն պատճառով, որ չի ցանկանում մատնել իր քողարկված թաքստոցը: Վերջապես մենք պետք է հասկանանք, որ նրանց կոմֆորտն է վտանգվում: Ինչ վերաբերում է «крестный отец» դերակատարմանը, ապա առանց անուններ տալու կարելի համարել այն անձին, ով ժամանակին քաջալերում, ապահովում, բարձրացնում և թևեր էր տալիս նման մարդկանց կամ կլաններին:

- Տարօրինակ չէ՞, որ մարդիկ, որոնց մեղադրում են կլան լինելու մեջ, տարիներ շարունակ քաղաք են ղեկավարել, մեր երկրում օրենսդիր մարմնում են և այլն:

-Գիտեք, եթե կար մի ժամանակ, երբ մարդիկ համակրում էին այդ ընտանիքներին, ապա դա այն պատճառով էր, որ պարապուրդի մատնված իշխանությունների փոխարեն այս մարդիկ կամ ընտանիքները «հոգ» էին տանում քաղաքի կամ անհատ քաղաքացիների համար, և քաղաքացիներին չէր հետաքրքրում, թե ով և ինչպես էր դիզում իր կապիտալը և ինչ նկրտումներ ուներ իշխանական համակարգի հիերարխիայում բարձրանալու համար: Ամեն բան արվում էր «հանուն քաղաքի» կամ ժողովրդի: Ժողովուրդն առանձին-առանձին վերցրած երախտապարտ էր լինում նրանցից և ընտրությունների ժամանակ փոխհատուցում: Իհարկե, գալիս է մի ժամանակ, երբ հասարակության մոտ բարձրանում է ինքնագիտակցության մակարդակը, և նա հասկանում է, որ չի կարելի «խաթրով» կամ բարեկամի կարգավիճակով հանդուրժել անարդարությունները, զրկանքները, հափշտակությունները (քցումները) կամ ինչպես հիմա են մարդիկ համարձակվում ասել՝ վախի մթնոլորտը: Մարդիկ նաև հիասթափվել գիտեն: Հասարակությունը հասունանում է, ուրեմն ժամանակն է, որ նման կլաններն ու իշխանության ներկայացուցիչները սովորեն լսել, հարգել և ըստ արժանվույնս մոտենալ հասարակությանը՝ քաղաքացուն: Մարդիկ հանդուրժող են, բայց թող զգույշ լինեն, երբ դանակը հասցնում են նրա ոսկորներին:

Հարցազրույցը՝ Քրիստինա Մկրտչյանի