« Բումերանգ » կամ « ինչ ցանես էն էլ կհնձես »

Հիսուսն ասում էր,-« ի՞նչ որ ուզում ես, որ մարդիկ քեզ անեն, այն էլ դու նրանց արա» : Ոսկե կանոն՝ սակայն չափազանց վտանգավոր հետեվանքներով: Շատերն անգամ չեն էլ պատկերացնում, որ գործ են ունենում բումերանգի կամ բումերանգի կանոնի հետ: Բումերանգը նետելիս պետք է զգոն լինել, քանի որ այն միշտ էլ վերադառնում է իր թռիչքի նետման նախնական կետը: Կարելի է ասել, որ բումերանգի նետմամբ գրեթե ոչ ոք չի զբաղվում, դե որտեղից զբաղվեն, նամանավանդ, որ այն չի մտնում այսօրվա ռեյտինգային խաղերի կամ զբաղմունքների էլիտար ցանքում: Այստեղից էլ ցավալի հետեվանքներ, քանի որ չզբաղվելով այս մարզաձեվով,  միեվնույնն է մենք ավելի հաճախ ենք առնչվում այս խաղի կանոնի հետ, քան բուն գործիքի՝Բումերանգի:

Միանգամից ասեմ՝ չարությունը, որը մենք հաճախ ենք արտանետում մթնոլորտ, հետապնդում է կոնկրետ նպատակակետ՝ զոհի: Մենք նշանառության լայն թիրախի մեջ ենք ընդգրկում շատերին, երբեմն անխտիր բոլորին: Հնարավորության դեպքում մենք կիրառում ենք մեր հնարամտությունը՝ մտովի, լույսային  արագությամբ գրում ենք  վրեժի լուծման սցենար, հաշվարկում հասցվող վնասն ու ստացած շահը: Մի խոսքով, մենք կանգնում ենք գլխավորելու՝  մարդկությունը կործանող բանակի հրամանատարությունը: Այստեղ կանոններ եվ սահմանափակումներ չկան, թույլատրվում է ամեն ինչ, ինչը կարող է երաշխավորել հաջողությունը: Որպես օրինակ ասեմ մեզ ծանոթ մի շարք միջոցներ, որից ավելի հաճախ ենք օգտվում քան նույնիսկ պատկերացնում ենք: Բանբասանքներ, վիրավորանքներ, հեղիանկազրկում, հայոյանքներ, անեծքներ եվ վարքաբեկումներ, սուտ՝ հնարովի պատմություններ, երեվակայության հուսախաբ երազանքի խաբկանքներ, թուղթ ու գիր ու մի շարք պառավական ու սնոտի միջոցներ: Մենք հետապնդում ենք շահ, մեր  եսին հագուրդ տալու համար: Կրակը քաշում մեր բաղաջի տակը, ուրիշի ապրելը չենք ուզում, մեր ծառը կտրողի անտառն ենք կտրում, մեր ոտքը կոխողի գլուխն ենք կոխում: Ազգային կերպար, երեվի միակն ու անկրկնելին ամբողջ աշխարհում: Իսկ մի գուցե սա ուղղակի առասպել է, մտացված լեգենդ, թե մենք իրոք այսպիսին ենք: Ո՞վ է այսպես ասում: Դե մենք, ինքներս, էլ ո՞վ կարող էր համարձակվել, որ  մեր մասին այսպիսի կարծիք հայտներ:

Սա ի միջիայլոց: Մեր ազգին բնորոշող հատկանիշներից է սուրճ ըմպելու ծիսակատարության ժամանակ զբաղվել բումերանգի նետմամբ: Չէ, խնդրում եմ ինձ ճիշտ հասկացեք, ես դեմ չեմ սուրճ խմելուն առավել եվս խմողներին: Ես դեմ եմ երեվույթին, որն ուղեկցում է բուն սուրճ ըմպելու պրոցեսիային: Հիշում եմ մի հաղորդում, որտեղ Ժիրինովսկուն հարցնում են, թե ի՞նչ կարծիք ունի նա հայերի մասին: Ժիրինովսկին պատասխանում է, -« դրական, ես ունեմ լավ ընկերներ հայերի մեջ, միայն թե հայերը բանբասանքչի են, կխմես նրանց հետ մի բաժակ օղի եվ ահա քեզ, սկսում են բանաբասել ավելի՝ քան կանայք»: Դե, սա օբյեկտիվ կարծիք մեր մասին՝ իրականություն, որի պատճառով չարժե ոչ մեկին մեղադրել կամ նեղանալ:

Սա բանբասանքի ոլորտն էր, թերեվս ստորջրյա խութի նման, որի վրայով առանց կասկածելու սահում է կյանքիդ նավակն ու հանկարծ՝ «բաբախ», ջարդվում ու նավաբեկության ես ենթարկվում, ու մնում է, որ  կյանքիդ փոթորկվող ալիքների՝ դատարկ ու սպիտակ փրփուրներին ձեռքդ գցես: Դե, պետք է մեզ հաշվի առնել այն փաստը, որ այսօր ամբողջ աշխարհում քարոզվում է ինդիվիդուալիզմը:

Ո՞րտեղից այսքան պատերազմները, դե լավ լավ, համաձայն եմ,  պատերազմները մի քիչ գլոբալ ստացվեց: Լոկալացնեմ: Ո՞րտեղից այսքան վեճեր, կռիվներ, բաժանություններ, զրկանքներ, հափշտակություններ, օրինազանցություններ, կաշառակերություններ, հանցագործություններ, գողություններ, թալան, բռնաբարություներ,  սպանություններ եվ էլի մի շարք « ություններ »: Այս ցանքն անվերջ է, այ օրինակ՝ եթե փորձենք թվել այն ամեն լավն ու բարին, որ հնարավոր է, որ լինի մեր շրջապատում, որը կարող է մեզ պարուրել,  ջերմացնել, արթնացնել մեր հիշողության թոզոտ ու բորբոսնաց արխիվային գրադարակներում հանգրվան գտած հիշողությունները, ապա վաղեմության պատճառով հնարավոր է, որ մենք ստիպված լինենք դրանք, որպես խոտան ուտիլիզացնել: Թերեվս ստիպված լինենք դիմել լրատվությանը, քանի որ նրա արխիվներում են պահպանվում եզակի տեսանյութերը, որտեղ ցուցադրականորեն հրատարակվում է այս կամ այն «մեծն»,  «Ազգի բարերար»-ների  բարեգործությունները, որոնք ավելի հաճախ նրա բիզնեսի՝ եթերային թանկ գովազդի աշխարհում, ընդհամենը էժանորեն ձեռք բերված  գովազդային հոլովակներ են, քան թե անկեղծ եվ անշահախնդիր ազգային շահերի հետապնդում՝ սրտացավ հայրենասերից: Բումերանգ: Մենք քաղում ենք մեր սերմածի պտուղները եվ վախենում խոստովանել, որ մենք ենք այսօրվա իրականության սցենարիստները, մեղավորները: Մեր ցանածը դառն է գալիս մեր քիմքին: Երբ Աստված հարցրեց Ադամին, թե այս ի՞նչ էր որ արեցիր, Ադամն ասեց,- ես մեղավոր չեմ, կինը որ տվիր՝ նա ասաց,- կեր: Այլ կերպ ասաց,-Դու էիր մեղավոր ով Աստված, դու՝ քո ստեղծած կինը, չստեղծեիր՝ նա էլ չխաբվեր: Հիմա մենք էլ Ադամի նման ասում ենք, դե երկիրը երկիր չի, կյանքը կյանք չի, սա էս չի, էն էնենց չի, ու էսպես մեղքը բարդում ուրիշի վրա, ու՞րիշի, թե՞ Աստծո: Ի՞նչու էսպես չարացանք:

Մայր Թերեզան, այդ նուրբ ու փխրուն կինը, ում մեջ ամբողջանում էր ողջ մարդկության իմաստությունն ու Աստվածային բարությունը, ասում էր,-«Ինձ մի կանչեք հանրահավաքների ընդդեմ պատերազմի, ես չեմ գնա, ինձ կանչեք հանրահավաքի հանուն խաղաղության, եվ ես կգամ»:

Կռիվը ծնում է կռիվ, չար նայվածքը ծնում է վեճ, վեճը՝ բորբոքում է ընդհարում, բախում, բողոքը՝ բողոք է ծնում, նախանձը ծնում է հափշտակություն: Եվ այսպես ահընդհատ եվ շարունակ: Բումերանգ:

Այս իրավիճակում որքան դժվար է ասել մի խոսք՝ խոսք, որ կյանքի նման արարող է: Պարգեվել մի ժպիտ՝ հույսի լրումով սնված: Պարզել մի ձեռք, ձեռք օգնության՝ ջլապինդ ու ամուր բազկի հենարանով: Կռնակ տալ, հավատ պարգեվել, երջանկացնել, տալ ապահովության թանկ ու սպասված երաշխիքը: Վերջապես կյանքն այն է, ինչն անկրկնելի է, եզակի, ուրույն, պարգեվ Աստվածային: Ես ասում եմ կյանքին ԱՅՈ: Ես նետում եմ իմ բումերանգը: Բաց եմ թողնում իմ հացը ջրերի երեսին, որ մի օր այն իմ առջեվ վերադառնա: Ես նետում եմ իմ բումերանգն ու աղաղակում ՀՈՒՅՍ, ՀԱՎԱՏ, ՍԵՐ: Ես նետում եմ իմ բումերանգն ու օրհնում, օրհնում իմ երկիրը, հողը, ջուրը, ծառը, ամուսնությունն ու ընտանիքը, մայրն ու հայրը, ծնունդն ու մահը, կինն ու տղամարդը, ջահելն ու ահելը, աշխատանքն ու հանգիստը:

Կյանք հանգրվանիր Հայաստանում, որ մահվան ոգին հեռանա:

Աստված իմ օրհնիր իմ երկիր Հայաստանը:

Վեր. Հովիվ՝ Մամիկոն Համբարյան